HIGHLIGHTS :
“คำถาม” เป็นสิ่งสำคัญและทำให้คนที่ได้รับคำถาม เกิดการตกผลึกและได้คำตอบด้วยตัวเอง มีชุดคำถามที่สามารถใช้เพื่อให้เราทำความเข้าใจผู้อื่นได้ดียิ่งขึ้น ที่สำคัญ ไม่ว่าคำตอบจะเป็นอย่างไร ขอแค่เข้าใจ ยอมรับ ไม่ตัดสิน รวมถึงให้คำแนะนำตามความเหมาะสม เราก็จะเป็นผู้นำที่ดีของทีมได้ มาเรียนรู้เทคนิค “การตั้งคำถาม” ร่วมกันในบทความนี้
เวลาในการอ่าน 4 นาที
ในการสื่อสารของทีมงาน ไม่ว่าเราจะอยู่ในทีมใดๆ ก็ตาม สิ่งสำคัญเรื่องหนึ่งสำหรับผู้นำทีมที่ประสบความสำเร็จที่ปฏิเสธไม่ได้ นั้นคือ การตั้ง “คำถาม”
ทำไม “คำถาม” ถึงสำคัญ? เพราะคำถามจะทำให้คนที่ได้รับคำถาม หรือคนที่ถูกถาม ค่อยๆ ขบคิดด้วยเหตุผล วิเคราะห์เกิดความตระหนักรู้ ก่อนที่จะบอกคำตอบออกมา ทำให้คำตอบที่ออกมาจากปาก เป็นสิ่งที่ออกมาจากใจเขาเอง และถ้าเราเลือกใช้คำถามที่ทำให้ทีมงานคิดแก้ปัญหาได้ด้วยตัวเอง คำตอบที่ออกมาจะเป็นทั้งความรับผิดชอบและแนวทางที่ทำให้เขาสามารถแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นด้วยตัวเอง ดีกว่าให้หัวหน้าหรือใครมาบอก หรือสั่งการ ซึ่งในหลายครั้ง ก็ไม่ค่อยได้ผล อย่างที่เรารู้กัน
ก่อนที่จะถามใคร มีหลักการที่เป็นมาตรฐานในการให้คำปรึกษาแก่ผู้อื่น นั่นคือ คำถามที่ถามออกไปต้องเป็นประโยชน์แก่คนที่ได้รับคำถามเสมอ ไม่ใช่แค่ฝ่ายที่ตั้งคำถาม ดังเช่นหัวหน้าทีมที่ได้รับประโยชน์เท่านั้น ไม่เช่นนั้นการตั้งคำถามนั้น อาจจะเกิดผลแค่ชั่วคราว เพราะคนที่รับคำถามเขารู้ว่า เจตนาของคำถามนั้นไม่ได้มีประโยชน์ต่อเขา ดังนั้น เราต้องตั้งคำถามโดยมีเจตนาที่จะช่วยเหลือให้ผู้ที่ได้รับคำถามได้รับประโยชน์อะไรบางอย่างต่อตัวเขาเอง
นี่คือตัวอย่าง คำถามสำหรับการสอบถามทีมงาน ในแต่ละประเด็นที่เจอในการทำงาน
คำวิจารณ์:
1.คุณรู้สึกยังไงบ้าง เวลาที่มีคนมาวิจารณ์ผลงานของคุณ?
2.คุณคิดอย่างไรต่อตัวเองและต่อคนอื่นที่มาวิจารณ์งานของคุณ?
3.คุณจะทำอย่างไรให้คำวิจารณ์นั้นเป็นประโยชน์ต่อการสร้างผลงานให้ดีขึ้น?
ปัญหา ข้อผิดพลาด:
4. เมื่อคุณเจอปัญหาและข้อผิดพลาดในการทำงานที่เกิดจากตัวเอง คุณรู้สึกอย่างไร? เพราะเหตุใด?
5. คุณคิดว่า ปัญหาใด เมื่อถูกแก้ไปแล้วจะทำให้ปัญหาอื่นๆ ถูกแก้ไปด้วย?
6. คุณจะวางแผนแก้ไขปัญหานี้อย่างไร เพื่อไม่ให้เกิดขึ้นอีกในอนาคต?
ความพึงพอใจในงาน:
7. คุณพึงพอใจในงานปัจจุบันแค่ไหน ให้ระดับจากน้อยไปมาก (1-10) และทำไมคุณถึงให้คะแนนแบบนี้?
8. ลองจินตนาการถึงสถานการณ์ของงานในฝันของคุณ จะเป็นอย่างไรในอีก 1 ปี 3 ปีข้างหน้า?
9. คุณจะทำอย่างไรได้บ้างเพื่อเพิ่มความพึงพอใจในชีวิตของคุณให้มากขึ้น?
พัฒนาตัวเอง:
10. คุณตั้งเป้าหมายในการพัฒนาตัวเองเรื่องอะไรบ้าง สำหรับปีนี้ และอีก 5 ข้างหน้า?
11. อะไร คือ ทักษะหรือความสามารถที่จำเป็น ที่สามารถเพิ่มผลลัพธ์ในงานของคุณไม่ต่ำกว่า 100%?
12. คุณวางแผนอย่างไรบ้างในการพัฒนาตัวเอง ได้จัดสรรเวลาในแต่ละวันหรือแต่ละสัปดาห์เป็นอย่างไร?
นอกจากรายการคำถามข้างต้น เรายังสามารถคิดดัดแปลงคำถามให้เหมาะสมกับสถานการณ์ ปัญหาเฉพาะบุคคล และระดับความสัมพันธ์ระหว่างตัวเราที่เป็นหัวหน้า กับทีมงาน ถ้าระดับความสัมพันธ์ของเรากับทีมงาน ยิ่งลึกซึ้ง คำถามก็สามารถถามแบบเจาะลึกลงไปในรายละเอียดได้
หลังจากตั้งคำถามเสร็จ ไม่สำคัญว่า ทีมงานของเราจะตอบอย่างไร หรือ จะถูกใจเราหรือไม่ แต่ที่สำคัญกว่า คือ การรับฟังของเรา เพราะคำตอบที่เขาตอบ ไม่มีคำว่า “ถูกต้อง หรือ ไม่ถูกต้อง” มีแค่เรา “เข้าใจ หรือยังไม่เข้าใจ” โดยถ้าคำตอบ เราฟังแล้วยังรู้สึกว่า ผู้ตอบยังไม่ได้เข้าใจคำถาม หรือยังไม่ได้ตั้งใจตอบคำถาม เราก็สามารถลองให้คำแนะนำได้ แต่ให้เป็นข้อเสนอแนะ ไม่ใช่เป็นการบังคับว่า ควรตอบแบบนี้ ไม่เช่นนั้นการตั้งคำถามก็ไม่มีประโยชน์อะไรกับทีมงานเลย
ผู้นำที่รับฟังคำตอบจากทีมงานด้วยความจริงใจ ไม่ตัดสิน ยอมรับในความเป็นตัวตนของผู้อื่น คือ ผู้นำที่เข้าถึงใจ และจะได้ใจทีมงานทุกคน
เขียนโดย: ธนโชค โลเกศกระวี
นักเขียนอิสระและผู้ประกอบการออนไลน์